مبحث بیست و یکم تا بیست و پنجم از کتاب چهل مبحث کاربردی در حوزه روانشناسی ورزشی

مبحث بیست و یکم تا بیست و پنجم از کتاب چهل مبحث کاربردی در حوزه روانشناسی ورزشی

مبحث بیست و یکم：نقش ارتباط درست و موثر مربی و والدین با ورزشکار

از سلسه مباحث کاربردی در حوزه روان شناسی ورزشی

تهیه و تدوین：مجید کرامتی مقدم

این مطلب را با جمله ای از جان تامپسون شروع می کنم：شما می توانید بدون ایجاد انگیزه ارتباط برقرار کنید اما ممکن نیست بدون برقراری ارتباط انگیزه دهید!

ارتباط عنصر جدایی ناپذیر زندگی بشر است و مطمینا یکی از عناصر اساسی در محیط های ورزشی و فعالیت بدنی است.

مربیان تمرین باید افراد کم تحرک را برای شرکت در تمرین متقاعد کنند.

موفقیت به توانایی برقراری ارتباط موثر با ورزشکاران، والدین، مقامات، کمک مربیان، رسانه ها و سایر مربیان بستگی دارد.

در واقع میزان دانش شما مهم نیست مهم نحوه انتقال این دانش به دیگران است.

به عنوان مثال تحقیقات نشان داده که شناگران المپیکی به شایستگی اجتماعی مربیانشان در ارتباطات بیش از مهارت های فنی آنها توجه می کنند(فیلیپ و سیلر ۲۰۰۶)

ورزشکاران ترجیح می دهند قبل از مسابقه میزان متفاوتی از اطلاعات و هیجانات را از صحبت های مربیانشان دریافت کنند(وارگاس و همکاران ۲۰۰۷)

ارتباطات ناموثر ممکن است موجب شود افراد از یکدیگر متنفر شوند، اعتماد نسبت به یکدیگر را از دست بدهند، گوش شنوای هم نباشند، با هم مخالفت کنند و مشکلات بین فردی بوجود آید(ویتن و کامرون ۱۹۹۱)

مربی (ناراضی) می گوید این جمله را هزار بار گفتم و با اینکه او اصلا به من گوش نمی دهد و من نمی توانم با او صحبت کنم و در سوی مقابل ورزشکار شکایت می کند که نزدیک شدن به او(مربی) دشوار است و یا اینکه او همیشه داد و فریاد می کند!

برای مطالعه بیشتر به کتاب مبانی روان شناسی ورزش و تمرین، نوشته： رابرت اس، واینبرگ و دنیل گولد، ترجمه：دکتر واعظ موسوی و همکاران مراجعه کنید.

@mentalskills

توضیح تکمیلی از مجید کرامتی مقدم:

ارتباط به صورت کلامی و غیر کلامی صورت می گیرد. که هر کدام در جایگاه خود بسیار اهمیت دارند.

ارتباط کلامی خودآگاه است و باید کاملا واضح بیان شود. در غیر این صورت باعث سوء برداشت و گسیختگی بین فردی می شود.

ارتباط غیر کلامی که ۵۰تا۷۰ درصد پیام ها را شامل می شود کمتر خودآگاه است و به شرایط ظاهری فرد مانند طرز ایستادن، حالات چهره، تن صدا و حالات دست و پا و بدن اشاره دارد.

لینک این مطلب را در سایت فدراسیون شطرنج به تاریخ 12 مهر 96 ببینید

مبحث بیست و دوم：چرا ورزشکاران تمرکزشان را از دست می دهند؟

تمرکز یا توانایی تمرکز کامل بر تکنیک در حال اجرا و نادیده گرفتن موضوعات نامربوط، عامل تعیین کننده مهمی در اجرای موفق ورزشی است.

یک روش برای به تصویر کشیدن این ادعا، اهمیت مهارت ذهنی است که در ادامه دو نمونه آنها آورده می شود👇👇👇

من یاد گرفته ام که افکار غیر ضروری را از ذهنم محو کنم. من به راحتی تمرکز می کنم. من روی مسیر، مسابقه، موانع و هر چه که باید انجام دهم تمرکز می کنم.

جمعیت افراد به آرامی محو می شود و ورزشکاران دیگر ناپدید می شوند. اکنون فقط من هستم و یک خط مسابقه(مایکل جانسون برنده ۲ بار مدال طلای المپیک در دوی ۴۰۰ متر و ۹ بار مدال طلای مسابقات جهانی)

و نمونه دوم 👇👇👇

همه چیز درباره تمرکز است و این چیزی است که من در این فصل آموختم. ما تیم بزرگی داریم و همیشه در حال هجوم هستیم و رقیبان ما یک یا دو شانس در طول بازی خواهند داشت. گاهی ممکن است یک شانس در طول ۹۰ دقیقه بوجود آید و این مشکل است که بتوان درست همان لحظه تمرکز کرد(پیتر چک دروازه بان تیم چلسی که رکورد ۲۴ بازی بدون گل خورده را همراه با این تیم در لیگ برتر انگلستان ثبت کرد)

اماچرا ورزشکاران تمرکزشان را از دست می دهند؟

از مدت ها پیش ثابت شده امکان دارد حواس ورزشکاران ماهر پرت شود و در شرایط رقابت در زمان موجود باقی بمانند.

تحقیقات نشان می دهد که سیستم تمرکز انسان ذاتا در نتیجه ترکیب عوامل روان شناختی و تکاملی ضعیف و بی ثبات است.
ظرفیت کم توجه و تمرکز، فضای شلوغ و پر سر و صدا، تغییرات ناگهانی در محیط مسابقه، جنگ روانی بازیکن یا تیم رقیب از جمله بر هم زدن تمرکز ورزشکار است.

@mentalskills
در ادامه به پنج اصل نظری تمرکز موثر در ورزش اشاره می کنم

یک： ورزشکاران باید برای تمرکز کردن تصمیم بگیرند، تمرکز به طور اتفاقی رخ نمی دهد.

دو： ورزشکاران در هر زمان می توانند فقط روی یک فکر تمرکز کنند.

سه： ذهن ورزشکار وقتی متمرکز می شود که بین آنچه انجام می دهند و آنچه به آن فکر می کنند، تفاوتی وجود نداشته باشد.

چهار： ورزشکاران وقتی تمرکزشان را از دست می دهند که بر عوامل خارج از کنترلشان تمرکز می کنند.

پنج：ورزشکاران باید زمانی که عصبی و ناآرام هستند، به بیرون تمرکز کنند.

(از کتاب روان شناسی ورزشی، نوشته：برایتون دبلیو بریور، ترجمه：دکتر مهدی شهبازی و دکتر شهزاد طهماسبی بروجنی)

مبحث بیست و سوم：خودآگاهی

اگر شما ندانید کی هستید، چگونه می توانید به ورزشکاران خود کمک کنید بدانند که آنها کی هستند؟

اگر شما نتوانید با خود کنار بیایید، بسیار مشکل می توانید به ورزشکاران کمک کنید تا با خودشان کنار بیاییند.

اگر شما جهت دار و مصمم نباشید، به نظر نمی رسد بتوانید به ورزشکاران این حالتها را منتقل کنید.

اگر منطقی رفتار کردن برای شما دشوار است، شاگردان شما هم به نظر می رسد که این حالت را داشته باشند و اگر در راهنمایی شاگردان خود در طول مسابقات ضعف شخصی دارید، در ساختن شخصیت آنها نیز عاجز خواهید بود.

به خاطر داشته باشید زمانی که مسوولیت عظیم مربی بودن را به عهده می گیرید، شاگردان شما بیشتر، آنچه شما هستید می شوند تا آنچه شما دوست دارید.

در نتیجه نمی توانید دایم به آنها جهت مثبت را نشان دهید مگر اینکه خود را بشناسید.

یک مربی که ارزشهای شخصیتی روشنی دارد، بهتر می تواند در طول برخوردها و آشفتگی ها به شاگردان خود کمک کند.

تنها از طریق خودآگاهی می توان به این نتیجه رسید که شما می خواهید یا نیاز دارید که در بعضی از مراحل زندگی لایق تر باشید.

لازمه این کار این است که با خودتان درباره اینکه شما کی هستید، صادق باشید بعضی وقتها تجربه دردناکی است.

زمانی که اولین نظر را به خودتان می اندازید، بعضی از شماها آنچه را که می بینید دوست ندارید، در نتیجه از خودتان فرار می کنید. از دو طریق می توانید خودآگاهی را بالا ببرید：

یک👇

از طریق گوش دادن به خودتان برای فهمیدن و درک احساسات و عکس العملهای خود در مقابل وقایع زندگی و دلایل این احساسات و عکس العملها.

دو👇

از طریق پرسیدن نظر دیگران که شما را چگونه می بینند و نحوه برخورد آنها نسبت به شما چیست؟

@mentalskills
(از کتاب راهنمای مربیان, روان شناسی ورزشی، نوشته：دکتر رینر مارتنز، ترجمه：دکتر محمد خبیری)

توضیح تکمیلی از مجید کرامتی مقدم:

یادمان باشد ما(مربیان، والدین و بزرگترها) اصلی ترین الگوی رفتاری حرکتی فرزندان و شاگردانمان هستیم.

تا به خودآگاهی کامل نرسیم هرگز نمی توانیم دیگرآگاهی را شروع کنیم.

اغلب بدون در نظر گرفتن خود به تربیت دیگران مشغول می شویم و همین تناقض در عمل مشکلاتی را بوجود می آورد.

مصداق ضرب المثل معروف که اگر نتوانیم در حیاط خانه خود باغچه ای را به عمل آوریم بیرون از آن نیز عاجزیم!

مبحث سی و چهارم：ویژگیهای یک مشاور برجسته روان شناسی ورزش

رهنمودهای رتلا به مربیان ورزش که حاصل تجربه بیست ساله اش است👇👇👇👇

یک) زمانی آموزش را شروع می کند که ورزشکار آمادگی لازم برای یادگیری را داشته باشد.

دو) او مایل است به ورزشکاران کمک کند تا به نقطه ای برسند که به تنهایی امکان رسیدن به آن نقطه بسیار دشوار یا غیر ممکن است.

سه) می داند که جسم تحت کنترل عوامل ذهنی است.

چهار) می داند که تفاوت اندکی بین آرامش و تحت فشار بودن وجود دارد، اما اثر آن روی عملکرد بسیار زیاد است.

پنج) اساس آموزش افراد را بر پایه فلسفه خوب فکر کردن قرار می دهد.

شش) علاقه مند است تا به ورزشکاران و مربیان کمک کند تا به بالاترین سطح توانایی شان برسند.

هفت) معتقد است اطمینان، تمرکز، آرامش و احساس مسوولیت اکتسابی و آموختنی است؛ زیرا این موارد از جمله مهارتهایی هستند که به سهولت قابل تمرین هستند.

هشت) حد معقول انعطاف پذیری هیجانی و سرسختی روانی مورد نیاز جهت رقابت را به ورزشکاران آموزش می دهد.

نه) می داند که موفقیت دراز مدت بهتر از موفقیت کوتاه مدت است.

ده) به این اصل واقف است که رقبا به ورزشکاران کمک می کنند تا بهتر شوند.

(از کتاب مطالعات موردی در روان شناسی ورزش، نوشته： باب رتلا، ترجمه：نورعلی خواجوند)

توضیح تکمیلی از مجید کرامتی مقدم:

مشخصه های یک مربی روان شناسی ورزشی که در نوشتار بالا به آنها اشاره شد به همین ده مورد خلاصه نمی شوند.

چرا که در همین کتاب و به نقل از رتلا نویسنده کتاب فوق به تنهایی ۶۵ مورد را برشمرده که حتی می توان باز هم به آن افزود.

نکته حایز اهمیت این است که به همه جوانب کار اشراف و تسلط داشته باشیم و همچنین در حرفه و کار خود تک بعدی نباشیم!

مبحث بیست و پنجم：پایبندی به ورزش و تمرینات

در حال حاضر همه به آمادگی جسمانی می پردازند و به نوعی با آن درگیرند.

در حقیقت طی چند سال گذشته برنامه های ورزشی تلویزیون به طور قابل ملاحظه ای افزایش یافته و حتی هنر پیشه ها هم درباره ورزش کتاب نوشته اند.

اگر ورزش سودمند است و همه افراد ازفواید آن اطلاع دارند، چرا بسیاری از افراد خواسته یا ناخواسته از برنامه های ورزشی کناره گیری می کنند؟

طبق آمار بیش از ۵۰ درصد بزرگسالانی که ورزش را شروع می کنند، ظرف ۶ ماه آن را کنار می گذارند(دیشمن ۱۹۸۸)

تحقیقات نشان می دهد که اکثر افراد در ابتدای پرداختن به یک فعالیت ورزشی، از آن کناره گیری می کنند.

منحنی کناره گیری از ورزش طی ۱۰ تا ۱۲ ماه بعد به فلات می رسد(دیشمن ۱۹۸۲)

از عوامل موثر به پرداختن فرد به ورزش، نزدیک بودن محیط ورزشی است.

احتمال تداوم شرکت در یک فعالیت ورزشی، در افرادی که محل سکونت آنها نزدیک به تاسیسات و اماکن ورزشی است، بیشتر است(ترسلینا و همکاران ۱۹۶۹)

نگرش خویشاوندان و دوستان نیز ممکن است بر الگوهای پایبندی اثر بگذارد(دیشمن ۱۹۸۴)

مثبت بودن نگرش افرادی که شخص برای آنها اهمیت قایل است، احتمال استمرار فعالیت ورزشی را بیشتر می کند.

از سوی دیگر برای ورزش نکردن دلایل زیادی مثل نداشتن وقت، عدم آگاهی از آمادگی جسمانی و نحوه صحیح شروع آن، فقدان امکانات و وسایل و احساس خستگی افراد در پایان روز ارایه شده است ودر پس همه این موارد فقدان انگیزش نیز وجود دارد!

@mentalskills

(از کتاب آموزش روانشناسی ورزشی، نوشته：گلین,س, رابرتس و همکاران، ترجمه：دکتر واعظ موسوی و دکتر معصومه شجاعی)

توضیح تکمیلی از مجید کرامتی مقدم:

به غیر از موارد مطرح شده سطور بالا و با توجه به اتمام فصل تابستان ترک محیط های ورزشی به صورت معناداری از سوی دانش آموزان، خانواده ها و حتی بزرگسالان دیده می شود.

عامل حضور دانش آموزان در کلاس های ورزشی مختلف باعث باز شدن پای پدرها و مادرها به مجموعه های ورزشی و آشتی آنها با ورزش است.

اما متاسفانه با اتمام فصل تابستان همه سالن ها، استخرها و دیگر اماکن ورزشی به خواب زمستانه می روند تا انتهای سال تحصیلی!

یادمان باشد ورزش قهرمانی و حتی سلامتی سالی سه ماه نیست!