بحث اخلاق از منظر روانشناسی ورزشی
نوشته: مجید کرامتی مقدم
با الهام و تأکید بر مقاله: مقایسه تطبیقی اخلاق ورزشی در ایران و جهان، دکتر رضا صابونچی
بحث اخلاق با وجود مرزهای مشترک در بین کشورها، نژادها و ادیان مختلف اختلافاتی هم وجود دارد که ریشه در خصوصیات خلقی و روانی دارد.
مهارت های روانی | طی سالهای اخیر مطالب متنوعی درباره اخلاق منتشر شده است و از جهات گوناگونی به این مبحث پرداخته اند، در این بین به نظر می رسد اخلاق را در منظر روانشناسی بررسی نکرده اند. امیدوارم در این نوشتار گوشه هایی از اختلافات رفتاری در ورزش را ریشه یابی کنیم.
ورزشهای غربی (همان رشته هایی که خاستگاه آنان در غرب بوده یا بعد از رنسانس در آنجا به شکل امروزی درآمده اند.)
همچون فوتبال، بسکتبال و… دارای گُل نتیجه هستند و ملاک پیروزی با قابلیت حصول سریع و تأکید بیشتر بر پرورش جسم هستند.
در حالی که اکثر ورزشهایی با خاستگاه مشرق زمین، همچون ورزش باستانی ایرانیان، یوگای هندیان و ورزشهای رزمی چینیان، بیشتر تأکید بر اصالت ورزش برای انسان سازی و اندیشه پروری دارند؛
بنابراین در ورزشهای غربی بیشترین تأکید بر نیازهای فیزیولوژیکی و امنیتی است. در مقابل ورزشهای شرقی که فرهیختگی و دوراندیشی فرد را مورد توجه قرار داده است.
بحث اخلاق از منظر روانشناسی ورزشی
در بین ورزشهای رقابتی غرب و شرق می توان به چند مؤلفه اصلی روانی هم اشاره کرد که باعث شکل گیری نوع و ماهیت امروزی این فعالیتها شده است. به عنوان مثال ورزشکاران رشته های گروهی به نسبت برونگراتر هستند و دارای اعتماد به نفس بیشتر و عزت نفس پایین می باشند.
و اما در نقطه مقابل ورزشکاران رشته‌های انفرادی دارای اعتماد به نفس پایین، عزت نفس بالاتر و اغلب درونگرا هستند.
با این توضیحات می توان پیش بینی کرد که میزان مقبولیت برخی رشته ها و موفقیت ورزشکاران در فرهنگ غرب و شرق چگونه است.
ورزش ابزاری برای پیشبرد اهداف هر جامعه امروزی است که در فرهنگ شرق بر پایه عاقبت اندیشی و اعتقاد به معاد، خدا محور بودن و استدلال در خرد جمعی شکل گرفته است.
سودمحوری و لذتجویی در قالب مفهومی به نام رفاه یا پیشرفت ظاهر می شود. اصل پیشرفت، تجربه گرا و انسان محور بودن از دیگر خصایص فرهنگ غربی است.
دو عامل گستردگی (میزان مقبولیت فرهنگ در افراد) و شدت (میزان اعتقاد افراد به فرهنگ) نشانه قدرت و ضعف فرهنگ است.
بحث اخلاق از منظر روانشناسی ورزشی
حضور زن بری ایجاد جاذبه در ورزش فدراسیونها و سازمانهای متولی مدیریت رشته های ورزشی در جهان مانند کمیته بین المللی المپیک همگی در دنیای غرب و با تفکرات غربی شکل گرفته اند.
موارد بالا همه نشان از آن دارد که می توان با توجه به ریشه مذهبی و دینی جوامع، روحیات خلقی، اهداف و خط مشی کشورها چارچوب اخلاقی در ورزش هر کشور را تا حدودی شناخت.
ضمن اینکه در بحث استعدادیابی، سرمایه گزاری و پیش بینی اقتصادی و درآمدی نیز بهتر عمل کرد.
متولیان ورزش در کشور لازم است در کنار مدال آوری رشته ها، به روحیات مردم، علایق و سلایق جامعه هم توجه جدی مبذول دارد.
گو اینکه در مناطق مختلف کشور نیز به خاطر، تفاوتهای قومی، زبانی، غذایی، فرهنگی و… باعث تنوع خلقی شده است که باید در تصمیم گیری و اشاعه رشته های ورزشی و مرزبندی های اخلاقی مدنظر قرار گیرد.
