روانشناسی ورزشیمعرفی کتاب

مبحث بیست و ششم تا سی ام از کتاب چهل مبحث کاربردی در حوزه روانشناسی ورزشی

مبحث بیست و ششم تا سی ام از کتاب چهل مبحث کاربردی در حوزه روانشناسی ورزشی
مبحث بیست و ششم: تقویت اجتماعی و تسهیل اجتماعی در ورزش

از سلسله مباحث کاربردی در حوزه روان شناسی ورزشی

تهیه و تدوین:مجید کرامتی مقدم

 


تسهیل اجتماعی:

همه مسابقات ورزشی تماشاچی دارند. مسابقات چه کوچک و چه بزرگ، چه کم اهمیت چه پر اهمیت در حضور تماشاچیان برگزار می شود. اثر تماشاگر می توان مثبت یا منفی باشد. یک قهرمان ممکن است در زمان تمرین به خوبی عمل کند، اما بهنگام مسابقه که تماشاچی وجود دارد عملکردش ضعیف شود. از سوی دیگر گاهی به نظر می رسد که ورزشکاران در حضور تماشاچیان بهتر عمل کنند. (به عنوان مثال محرومیت تیم های باشگاهی ایران، خصوصا پرسپولیس که به ضرر این تیم پر طرفدار انجامید) روان شناسان ورزشی این پدیده را با عنوان تسهیل اجتماعی مطالعه کرده اند.

نوشته های مشابه



تقویت اجتماعی:


آیا تاکنون به یکی از بازیکنان خود که گلی را به ثمر رسانده گفته اید آفرین؟ یا با دست به پشتش زده اید؟

واکنش شما به ورزشکاری که پاس بدی داده یا مرتکب خطا شده چه بوده است؟

احتمالا اخم کرده اید یا گفته اید حیف شد! شما هم مثل همه مردم می دانید که واکنش نشان ندادن به رفتار دیگران دشوار است.

هنگامی که به رفتار دیگران واکنش نشان می دهید، از پدیده ای به نام تقویت اجتماعی استفاده می کنید.


@mentalskills



(از کتاب آموزش روانشناسی ورزشی، نوشته:گلین,س,رابرتس و همکاران، ترجمه:دکتر واعظ موسوی و دکتر معصومه شجاعی)


توضیح تکمیلی از مجید کرامتی مقدم:



در مورد تسهیل اجتماعی اضافه کنم که مربیان و بازیکنان باید سعی کنند شرایط تمرین را هر چه بیشتر شبیه شرایط و جو مسابقات کنند تا تاثیرات منفی را به حداقل برسانند. در کنار تمرین فنی و تکلیف در منزل مهارتهایی چون:تصویرسازی و تمرین ذهنی و آموزشهایی برای مقابله با اضطراب و اعتماد به نفس انجام شود.

در مورد تقویت اجتماعی که در حوزه رفتار حرکتی بیشتر با عنوان بازخورد نام برده می شود مباحث زیادی وجود دارد مانند زمان بازخورد، نحوه بازخورد و … . یک مربی باید از مهارت تقویت اجتماعی یا بازخورد مهارتی ورزشی به درستی و بجا استفاده کند وگرنه تبعات سنگینی برای بازیکنان، تیم و حتی کادر فنی باشگاه دارد. یک مربی نمی تواند دایم از بازخورد مثبت یا منفی استفاده کند و بتناوب از هر دو در زمان و مکان مناسب باید بهره برد.

 

مبحث بیست و هفتم: اسناد درونی و بیرونی

چهل مبحث کاربردی در حوزه روانشناسی2



اسناد یا به زبان ساده تر دلیل تراشی و توجیح کارها در همه حوزه ها قابل مشاهده است و فقط به عملکرد ورزشی محدود نمی شود.

در ادامه مطالبی را از کتاب روان شناسی ورزشی تالیف هوشنگ اسماعیلی را در مورد اسناد با هم مرور خواهیم کرد


@mentalskills

انسان برای شناخت جهان پیرامون خود گرایش به شکل دهی اسنادهای مختلف راجع به دلایل بروز رویدادها و رفتارها دارد.

این بدان معنا است که بر اساس اسنادهای خودمان راجع به رویدادها یا دلایل نحوه رفتار افراد به شیوه های خاص، نتیجه گیری خواهیم کرد. خواه دلایل منطقی برای رسیدن به نتایج صحیح داشته باشیم و خواه نداشته باشیم. راجع به رفتار خود و آنهایی که در پیرامون ما هستند، اسنادهایی را می سازیم.

اسنادها به دو گروه درونی و بیرونی تقسیم می شوند.

اسناد درونی

علت رفتار یا عملکرد به شخص نسبت داده می شود.

اسناد بیرونی

در این اسناد علت رفتار به موقعیت نسبت داده می شود.

مثالی از اسنادهای درونی و بیرونی به دنبال شکست

درونی:تیم ما خیلی خوب نیست، به اندازه کافی تلاش نکردیم، من این تیم را ترک خواهم کرد.

بیرونی:داور جهت گیرانه سوت زد، تعداد تماشاچیان طرفدار تیم حریف بسیار زیاد بود، تیم مقابل از تمرینات بیشتری برخوردار بود.

در پی شکست های تحقیرآمیز اکثر ما تمایل داریم تا به اسنادهای بیرونی متوسل شویم و سایر عوامل را مقصر جلوه دهیم. در نقطه مقابل بعد از کسب موفقیت اکثرا تمایل داریم تا اسنادهای درونی اتخاذ کنیم و از این طریق کسب اعتبار نماییم (این پدیده به جهت گیری نسبت به خود معروف است)

توضیح تکمیلی از مجید کرامتی مقدم:



اسناد درونی اغلب از سوی کسانی که عزت نفس بالاتری دارند بکار برده می شود و از سوی دیگر اسناد بیرونی را افرادی که اعتماد به نفس بالاتری دارند خودآگاه یا ناخوداگاه استفاده می کنند.

در اغلب موارد مردان بیشتر از اسناد بیرونی و زنان از اسناد درونی بهره می گیرند.

مثالی عینی در مورد اسنادها را نیز در توجیه نمرات درسی می توان مشاهده کرد. اگر فرد نمره عالی گرفته باشد خواهد گفت بیست گرفتم! در حالی که اگر از, درسی نمره قبولی نگرفته باشد می‌گوید استاد مرا انداخت! این توجیه و دلیل تراشی به نوعی مکانیسمی دفاعیست که به کرار همه ما در طول عمرمان و در همه کارها دانسته یا ندانسته انجام می دهیم!

 

مبحث بیست و هشتم:راهبردهای محرک در ورزش


یک صحبت محرک توسط مربی یا یکی از اعضای برجسته تیم شایعترین روش جاری برای تحریک ورزشکاران است. اما این هم مثل هر ارتباط کلامی دیگر می تواند موثر یا بی تاثیر باشد. شاید مهم ترین عنصر صحبت محرک تاکید روی چیزی باشد که تیم فاقد آن است. برخی عناصر یک صحبت محرک موثر عبارتند از خاطرات شخصی، داستان، شعر ، گیرایی صدا و حتی خبرنامه.

پیام های یک خبرنامه دیواری همانند صحبتهای محرک است که جنبه بصری آن بر جنبه کلامی می چربد. پوسترها را باید جایی چسباند که همه افراد تیم ببینند. مکانهایی مثل رختکن یا سالن تمرین مناسب این کار هستند. خبرنامه دیواری باید حاوی جملات کوتاه و مثبت باشند.


(از کتاب مقدمه ای بر روان شناسی ورزشی نوشته:دکتر فرشاد نجفی پور)


توضیح تکمیلی از مجید کرامتی مقدم:



در ادامه جملات محرک و انگیزشی؛ علاوه بر خبرنامه، پوستر، صحبت و… می توان به ارتباط با نشریات و خبرگزاری ها اشاره کرد. نقش روز افزون رسانه در همه ابعاد زندگی خصوصا ورزش قهرمانی و حرفه ای بر کسی پوشیده نیست. امروزه رسانه ها در اتفاقات مختلف ورزشی کاملا تاثیرگذارند. بهتر است مربیان، دانش رسانه ای و ارتباط خود را با نشریات زیاد کنند و از این ابزار قدرتمند حداکثر استفاده مفید را ببرند. نه اینکه با موضع گیری های ناشیانه و دشمنی با نشریات حواشی را زیاد و جایگاه خود را متزلزل کنند. امری که به کرار در باشگاه های داخلی مشاهده می کنیم.

مبحث بیست و نهم:فرسودگی روانی در ورزش



طبق تعریف راییدک(۱۹۹۷): فرسودگی روانی در ورزش عبارت است از نشانگان بی ارزشی ورزش, خستگی زیاد هیجانی جسمانی و کاهش پیشرفت ورزشی.

اصطلاحات مربوط به فرسودگی

تمرین بیش از حد و زیاده روی: یعنی ورزشکار بیش از سطحی که برای حداکثر منفعت نیاز است، آموزش ببیند و تمرین کند.

تخریب و رها کردن ورزش: در مدل استرس تمرین، باور بر این است که تخریب و تمرین بیش از حد با یکدیگر عمل کرده و موجب حالت افسردگی روانی ورزشکار می شوند که نتیجه نهایی آن، رها کردن ورزش می باشد.

نشانه های روان شناختی و فیزیولوژیکی فرسودگی روانی

علایم فیزیولوژیکی: افزایش ضربان قلب و فشار خون حتی در زمان استراحت، درد و سختی عضلانی و خستگی عضلانی مزمن، بیخوابی، افزایش سرماخوردگی و بیماریهای عفونی تنفسی، کاهش اشتها و …

علایم روان شناختی: آشفتگیهای خلقی، کاهش عزت نفس، استرس های روزانه و تغییر منفی در تعاملات فردی با دیگران

مداخلات در فرسودگی روانی: خودآگاهی، متوقف کردن موقتی تمرینی و راهبردهای آرامبخشی



(از کتاب روانشناسی ورزش، نوشته:دکتر مهران سرداری پور)

توضیح تکمیلی از مجید کرامتی مقدم:



برای اجتناب از فرسودگی روانی می توان از راهکارهای زیر سود برد:

بازیکنان: برای خودت بازی کن، مرخصی بگیر، اگر بازی برایت جالب نیست بازی نکن و…

مربی: ارتباط شخصی با بازیکن را زیاد کن، برای فهمیدن احساسات بازیکنان تلاش کن، نیرو و انرژی بازیکن را بخواه و مورد استفاده قرار بده و…

والدین: اهمیت برنده شدن را کم کن، نیروی اضافه فرزندت را در نظر بگیر، حمایت و همدلی را نسبت به تلاش فرزندت نشان بده و….

 

مبحث سی ام:تاثیر تمرینات ورزشی بر بهداشت روانی



در ابتدای بحث میل دارم که جمله ای از چستر فیلد را با شما به اشتراک بگذارم؛ از طریق تجربه دریافتم که رابطه ذهن و جسم بیشتر از یک پیوند است. چون پیوند و اتحاد آنها اغلب آگاهانه است. وقتی یکی از این دو رنج بکشد، دیگری همدردی می کند! طبق آمارهای سازمان بهداشت جهانی (۱۹۹۳) نزدیک به نیم میلیارد نفر از ناراحتی های روانی رنج می برند که قطعا امروزه به مرز یک میلیارد و بیشتر رسیده است!

در تحقیقی دیگر طی یک ماه ۱۵/۴ درصد کل بیماران از ناراحتیهای روانی مانند اضطراب و افسردگی رنج می بردند که معالجات در مورد ۲۰درصد آنان موثر نبوده است! همه ما می دانیم که یکی از روشهای جدید، استفاده دراز مدت از تمرینات ورزشی است. آثار قطعی ورزش در درمان، تسکین و بهبود بیماری های روانی (کوتاه مدت و بلند مدت بارها و بارها در تحقیقات ثابت شده است)



(از کتاب مبانی روانی اجتماعی در تربیت بدنی، نوشته: دکتر فرهاد رحمانی نیا)

توضیح تکمیلی از مجید کرامتی مقدم:



امروزه در کشورهای پیشرفته، ورزش یک شیوه درمانی مهم(یا درمان الحاقی به همراه سایر روش های درمانی) در جلوگیری از ناراحتی های روانی و درمان آنها به شمار می رود. پژوهش های علمی نشان داده که تمرین هوازی همچون دویدن آرام، شنا، دوچرخه سواری و اسکی موثرترین روش های تمرینی برای سلامت جسمانی و روانی هستند. (مطمئنا ورزش های دیگر هم مفید و موثرند)

تهیه و تدوین: مجید کرامتی مقدم برگرفته از کانال مهارتهای روانی منتشر شده در سال 96 و انتشار در قالب کتاب چهل مبحث کاربردی در حوزه روانشناسی در ورزش به همت انتشارات آیسو

مهارت‌های روانی | mentalskills

«مهارت‌های روانی» پایگاهی جامع و صمیمی برای رشد و توسعه فردی و اجتماعی است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا