روانشناسی اجتماعیروانشناسی شخصیت

انسان‌های موفق مزخرف! / آشنایی با سه گانه تاریک شخصیت

مهارت‌های روانی |سه گانه تاریک شخصیت از آن مفاهیمی است که هر انسانی برای آگاهی و تعالی باید بداند. بیائید یک آزمایش فکری انجام دهیم: دو نفر را در نظر بگیرید؛ نفر اول خودخواه، دروغگو، سنگدل و متقلب. و نفر دوم بخشنده، صادق، صمیمی و کاری. شما کدام یک را بیشتر دوست دارید؟ ترجیح می‌دهید کدام یک رئیس، دوست و یا شریک شما باشد؟ تمایل دارید شبیه کدام باشید؟ دوست دارید موفقیت کدام یک را ببینید؟

حدس من این است که شما و اکثریت معناداری، فرد دوم را انتخاب می کنید. با این‌حال یک تناقض عجیب وجود دارد؛ اگر بیشتر مردم فرد دوم را ترجیح می‌دهند، پس چرا افراد موفق و قدرتمند بیشتری را می‌بینیم که شبیه نوع اول هستند؟

دکتر نوآم اشپانسر در مقاله‌ای پاسخ این تناقض را با استفاده از مفهوم “سه‌گانه تاریک” می‌دهد. این واژه برای توصیف سه عارضه شخصیتی در انسان‌ها به کار می‌رود:

خودشیفتگی

  • احساس برتری نسبت به دیگران، احساس محق بودن، و عدم تحمل انتقاد

ماکیاولیسم

  • رفتارهای فریبنده و پر ادعا با هدف تضعیف دیگران، و تمایل به بازی دادن افراد برای دستیابی به اهداف شخصی

سایکوپاتی

  • نبود همدلی، رفتارهای تکانشی، نگرش‌های اجتماعی عاری از احساسات، و خصومت بین فردی

پژوهش‌ها نشان می‌دهند افراد سایکوپات کمتر دچار ترس و اضطراب می‌شوند و به همین دلیل راحت‌تر می‌توانند در شرایط مختلف اهداف خودشان را دنبال کنند. همچنین ویژگی‌های خودشیفتگی و ماکیاولیستی باعث می‌شوند که این افراد در راستای دستیابی به اهدافشان از دیگران سوء‌ استفاده و بهره‌برداری کنند و به همین دلیل موفقیت‌ کسب نمایند، در مسیر شغلی خود پیشرفت کنند، و در سازمان ها جایگاه‌ های رهبری را صاحب شوند.

برای سنجش ابعاد “سه‌گانه تاریک” در خود می‌توانید از سوالات زیر استفاده نمائید:

خودشیفتگی:
1- دوست دارم دیگران تحسینم کنند.
2- دوست دارم مورد توجه دیگران باشم.
3- همواره در جستجوی جایگاه و پرستیژ بالا هستم.
4- دوست دارم دیگران لطف ویژه به من داشته باشند.

ماکیاولیسم:
5- برای دستیابی به اهداف شخصی‌ام، دیگران را بازی می‌دهم.
6- برای دستیابی به اهداف شخصی‌ام، دسیسه می‌کنم.
7- برای دستیابی به اهداف شخصی‌ام، از چاپلوسی و تملق استفاده می‌کنم.
8- برای دستیابی به اهداف شخصی‌ام، از دیگران بهره‌برداری می‌کنم.

سایکوپاتی:
9- نسبت به کارهایم تردید و پشیمانی ندارم.
10- در مورد جنبه‌های غیراخلاقی کارهایم نگرانی ندارم.
11- سرد و بی‌عاطفه هستم.
12- بدگمان و عیب‌جو هستم.

با اینکه تعدادی از پژوهش‌ها نشان می‌دهند افرادی که ویژگی‌های سه‌گانه تاریک دارند، ممکن است در مسیر شغلی و زندگی خود موفقیت ‌هایی کسب کنند؛ اما این موفقیت‌ها، هزینه‌های فراوانی خواهد داشت. مانند افزایش رفتارهای غیراخلاقی، دروغ، تزویر، خشونت، فریب، خیانت، فساد و… در نهایت نیز با رسوایی به کارشان خاتمه می‌دهند.

نکته‌ی حائز اهمیت این است که این افراد بیشتر در سازمان هایی می‌توانند رشد کنند که کمترین مقاومت و اعتراض از سمت دیگران نشان داده می شود؛ در واقع این ما هستیم که ناخواسته چنین افرادی را در سیستم های آموزشی، اقتصادی، سازمانی و اداری خود پرورش می‌دهیم…!

گرد آورنده
رضا صالح زاده

مهارت‌های روانی | mentalskills

«مهارت‌های روانی» پایگاهی جامع و صمیمی برای رشد و توسعه فردی و اجتماعی است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا